Çam Balı
Çam balı, çam ağaçlarında yaşayan koşnili böceğinin vücudunda bulunan ve sindirmekte zorlandığı şekerli sıvıyı çam ağaçlarına bırakması ve arıların bu şekerli sıvıyı alarak kendi enzimleri ile birleştirmesi sonucu oluşur. Çam pamuklu koşnili böceğinin bırakmış olduğu bu şekerli sıvı basura olarak adlandırılır. Basura koşnili böcek tarafından belirli zamanlarda çam ağacına bırakılır. Arı çam ağacında bulunan basurayı alarak kendi enzimleri ile işler, kovanda bulunan peteklerde suyunu uçurur ve olgunlaştırır. Çam balı Aydın, Muğla, Marmaris ve Kuşadası'nda üretilir. Çanakkale ve Kaz Dağları'nda da üretilmektedir.
Çam Balı ile Çiçek Balı Arasındaki Farklar
Çam balının rengi daha koyudur. Çam balı kristalleşmeden uzun süre saklanabilir. Çam balının kendine has bir kokusu, tadı ve rengi vardır. Çam balının glikoz ve früktoz içeriği çiçek balına göre daha düşüktür. Çiçek balına göre daha az tatlıdır. Çam balının içeriğinde çiçek balından daha fazla mineral, enzim ve aminoasit bulunmaktadır. Çam balı uzun süre kristalleşmeden saklanabildiği için daha uzun süre taze kalır ve tazeliğini uzur süre korur.
